Rodzeństwo, czyli zbiór indywidualności
Jednym z czynników, które mają bardzo duży wpływ na to jak kształtuje się charakter Twojego dziecka, jest kolejność urodzin. Pewnie sami rodzice pamiętają, jak bardzo różnili się od swojego młodszego czy starszego rodzeństwa. Oczywiście rodzice kochają wszystkie dzieci tak samo mocno, jednak czasami można zauważyć, że traktują je nieco różnie. Nie ma w tym niczego dziwnego, zazwyczaj najmłodszemu dziecku trzeba poświęcić nieco więcej niż starszemu, z drugiej strony malucha nie można zabrać wszędzie tam, gdzie zabieramy starszaka. Nie ma w tym nic złego, dopóki nie dochodzi do faworyzowania jednego z dzieci lud odsunięcia któregoś nieco na bok.
Czym różnią się od siebie najstarsze, średnie i najmłodsze dziecko?
Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że pierwsze dziecko jest dla rodziców wyjątkowe. Są oni dopiero na początku swojej przygody z macierzyństwem i każde malutkie zdarzenie z życia swojej rodziny przeżywają ze zdwojoną siłą. Towarzyszy im początkowo trochę lęku – jak poradzą sobie z maluchem, jak postępować, żeby dobrze go wychować. Po narodzinach dziecko przez jakiś czas jest jedynym maluchem swoich rodziców. Dlatego cała uwaga jest skupiona bezpośrednio na nim.
Często zdarza się, że pierworodne dziecko jest dość marudne i płaczliwe. Zapewne podświadomie wyczuwa ono fakt, że rodzice dopiero debiutują w swojej roli i nie czują się w niej jeszcze zbyt pewnie. Kiedy dziecko zaczyna się rozwijać można zauważyć, że cechuje je wyjątkowo ambicja. To często dość typowa cecha najstarszych dzieciaków. Można też zauważyć, że trudno im przychodzi przyjmowanie porażek i zazwyczaj bardzo się złoszczą, kiedy coś im nie wychodzi. Starszaki lubią, kiedy uwaga rodziców jest skupiona właśnie na nich, szczególnie kiedy pojawi się już młodsze rodzeństwo. Jeśli ich próby walki o zainteresowanie ze strony rodziców nie odnoszą skutku, to starają się znaleźć na to inny sposób – bitwę lub awanturę. U najstarszych dzieci można też zaobserwować wiele cech przywódczych – już od najmłodszych lat starają się one kierować rodzeństwem i być dla niego oparciem i pomocą.
Rodzice powinni zabiegać o to, aby ich najstarsze dziecko czuło się kochane tak mocno jak pozostałe i aby nigdy nie czuło się przez nich pominięte. Powinni więc mimo obowiązków związanych z pielęgnacją młodszych dzieciaków poświęcać mu jak najwięcej czasu. Najlepiej, aby był to nie tylko czas spędzony zresztą rodzeństwa. Warto czasami zabrać samo najstarsze dziecko na zakupy czy w odwiedziny do znajomych – poczuje się wtedy wyróżnione i wyjątkowe. Staraj się je traktować na równi z pozostałą częścią rodzeństwa. Nie dopuszczaj raczej do sytuacji w której najstarsze dziecko zawsze musi ustąpić lub podzielić się z młodszym. Nie wymagaj też od niego więcej niż od pozostałych dzieci. Starszak również ma prawo do błędów, potknięć i porażek. Lepiej nie obciążać go poczuciem, że w każdej sytuacji musi być najlepszy. Z drugiej strony staraj się go chwalić za każde, nawet najmniejsze sukcesy oraz za to, że pomaga rodzeństwu i się nim opiekuje.
Średnie dziecko obiektywnie rzecz biorąc jest w najtrudniejszej sytuacji. Z jednej strony nie posiada tylu przywilejów i rodzice nie idą wobec niego na ustępstwa tak często jak wobec najmłodszego. Z drugiej nie posiada też tylu praw co najstarsze dziecko. Mimo tego, rodzice często stwierdzają, że w rzeczywistości ze średniakiem jest najmniej problemów. Często już jako niemowlak wydaje się on spokojniejszy i wymagający mniej zaangażowania. Później, jako, że jest w środku stara się nawiązywać dobre relacje z najstarszym jak i z najmłodszym dzieckiem. Często bywa nawet pośrednikiem pomiędzy nimi. Dlatego średnie dzieci są otwarte na kontakty z rówieśnikami i często również w dorosłym życiu dobrze sobie radzą w relacjach międzyludzkich. Co więcej zdecydowanie łatwiej przychodzi im dzielenie się z innymi i są mniej egoistyczne. Z drugiej strony dzieci urodzone jako środkowe, mogą mieć pewne problemy z decyzyjnością, są bowiem przyzwyczajone, że zwyle wszystko zależało od najstarszego z rodzeństwa. Niestety mogą one również czuć się czasami niedowartościowane, a nawet mniej kochane.
Rodzice powinni dbać o to, aby średnie dziecko nie czuło się w żaden sposób pokrzywdzone. Powinni przypominać mu bardzo często, że jest wyjątkowe i bardzo je kochają. Dobrym pomysłem jest także angażowanie go w pomoc przy najmłodszym dziecku. Rodzice często włączają do tego jedynie najstarsze dziecko, a to powoduje, że średniak czuje się znowu pominięty. Istotną wskazówką jest również to, aby w żadnym wypadku nie porównywać średniaka ani do najstarszego, ani do najmodszego dziecka – jest przecież jedyne w swoim rodzaju.
Najmłodsze dziecko to jeszcze inne radości, niepokoje i wyzwania dla rodziców. Maluch zazwyczaj jest bardzo dobrym psychologiem – potrafi wyczuwać nastroje rodziców i rodzeństwa i w pewien sposób je wykorzystywać. Z drugiej strony rodzice zazwyczaj nawet kiedy dziecko jest już całkiem dużo, nadal traktują go jako niesamodzielnego brzdąca. Najmłodszy jest zwykle bardzo pogodny i radosny, być może wynika to z faktu, że jest on podświadomie przekonany o swojej wyjątkowości. Potrafi to oczywiście obrócić na swoją korzyść i czasami zdarza mu się terroryzować rodzeństwo i rodziców. Z drugiej strony czuje ono często potrzebę nadganiania, chce bowiem od najmłodszych lat dorównywać rodzeństwu umiejętnościami.
Rodzice muszą pamiętać o kilku kwestiach w związku z najmłodszym dzieckiem. Powinni wystrzegać się raczej traktowania go stale jak malucha czy maskotki. Dziecko musi w pewnym momencie poczuć się naprawdę samodzielne i zaradne, nie można mu tego utrudniać. Nie można go także stale usprawiedliwiać. Z drugiej strony trzeba dac mu tyle miłości i czułości ile potrzebuje maluch i nie wymagać od niego tego co od najstarszych, ponieważ zwyczajnie czasami jeszcze do tego nie dorosło.
Widać więc, że życie w rodzinie nie jest łatwą sprawą. Każdy jest inny, każdy ma swoje funkcje, ale też swoje pragnienia i potrzeby. Rodzice muszą zadbać, aby tworzyć razem z dziećmi naprawdę zgrana paczkę i aby rodzeństwo odnosiło się do siebie z szacunkiem i miało głęboki i mocny kontakt.
